مطالعه تغییرات فصلی اسانس برگ و مخروط ارس M.B.) (Juniperus excelsa

مقدمه: Juniperus excelsa یکی از گونه‌های جنس ارس در ایران است که گسترش وسیعی در شمال، جنوب، شرق، غرب و حتی مرکز این کشور پهناور دارد. هدف: هدف از انجام این بررسی 1) مطالعه تغییرات فصلی ترکیبات موثر ارس و 2) شناسایی بهترین قسمت گیاه و مناسبترین فصل جمع‌آوری و استخراج اسانس ارس است. روش بررسی: نمونه‌های برگ و مخروط ماده ارس در فصول بهار، تابستان و پاییز از درختان مستقر در رویشگاه طبیعی این گونه در استان تهران جمع‌آوری گردید. استخراج اسانس به وسیله تقطیر با بخار آب1 انجام پذیرفت. پس از تزریق اسانس به دستگاه GC-MS و تهیه کروماتوگرام‌ها و طیف‌های جرمی مربوط شناسایی ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس با کمک بررسی‌های کتابخانه‌ای LiBR-TR) و (Wiley 5و محاسبه اندیس کواتس انجام پذیرفت. نتایج: نتایج نشان داد که تغییرات فصلی اسانس کل در مخروط برخلاف برگ قابل ملاحظه است، به طوری که میزان آن در طی بهار تا پاییز بیش از 5/1 برابر افزایش می‌یابد. تجزیه اسانس برگ و مخروط نشان می‌دهد که میزان α-pinene به عنوان مهمترین ترکیب اسانس برگ از حدود 70‌ درصد در بهار به حدود 20 ‌درصد در تابستان کاهش می‌یابد، در صورتی که میزان آن در اسانس مخروط از حدود 6 درصد در بهار به حدود 76 درصد در تابستان افزایش پیدا می‌کند. مقایسه ترکیب‌های شیمیایی اسانس برگ و مخروط نشان داد که میزان تغییرات فصلی سایر ترکیبات متفاوت بوده و اساساً در مخروط قابل ملاحظه‌تر از برگ‌ها است.